Bp. Daniel L. Dolan: Od Nowego Wielkiego Tygodnia (1955) do Mszy dialogowanej i komentarzy (1958)



I. Nowy Wielki Tydzień (1955)

Całości czcigodnego Wielkiego Tygodnia Kościoła dostało się z publikacją Maxima Redeptionis. Kłamstwo jest powtórzone i rozciągnięte: to tylko zmiana godzin. Drastyczna przeróbka większości ceremonij najświętszego tygodnia Kościoła nie ma uzasadnienia. Jakże by mogła je mieć?

A. Istotne cechy: Nowy Wielki Tydzień był swego rodzaju próbą dla Novus Ordo. Jakie były niektóre cechy istotne:

1. Wszystko musi być krótkie i proste.

2. Istotne obrzędy mają być odprawiane przez kapłana plecami do ołtarza, twarzą do ludu: poświęcenie palm, ostatnia modlitwa z procesji w Niedzielę Palmową, poświęcenie wody chrzcielnej w Wielką Sobotę, etc.

3. Modlitwy u stopni ołtarza oraz Ostatnia Ewangelia są usunięte po raz pierwszy.

4. Wszyscy, kapłan i świeccy, mają odmawiać razem Ojcze nasz w Wielki Piątek.

B. Niedziela Palmowa: W szczególności obrzędy Niedzieli Palmowej utraciły swój starożytny obrzęd poświęcenia, który zawiera wiele modlitw Mszy, w ten sposób wiążąc sakramentalną palmę z Najświętszym Sakramentem. Siedem kolekt zostało zredukowane do jednej, „przed-msza” poświęcenia całkowicie zniknęła, jak również ceremonia Gloria Laus przy drzwiach Kościoła. Opis Męki Pańskiej został skrócony, opuszczając namaszczenie w Betanii oraz Ostatnią Wieczerzę.

Triduum: Cała równowaga Triduum Sacrum, ostatnich trzech dni Wielkiego Tygodnia, została zachwiana. Piękne oficjum Ciemnej Jutrzni praktycznie zniknęło, jak również ludowe nabożeństwo Tre Ore.

1. Starożytna Msza darów uprzednio uświęconych w Wielki Piątek została zniesiona i zastąpiona prostym Nabożeństwem Komunii dla ludu. Wbrew niepamiętnemu zwyczajowi, przyklęknięcie zostało przepisane na modlitwę za Żydów.

2. Wigilia Wielkosobotnia została całkowicie zmieniona, jej lekcje zredukowane z dwunastu do czterech, oraz drastycznie zmieniono tradycyjny obrzęd poświęcenia nowego ognia i paschału. (Również w 1955 roku równie starożytne wigilijne obrzędy Zesłania Ducha Świętego zostały całkowicie zlikwidowane.)

Nawet tak powierzchowny przegląd nowego rytu Wielkiego Tygodnia pozwoli nam zrozumieć, dlaczego znany modernista liturgiczny, x. Duployé mógł powiedzieć: „Jeśli uda się nam przywrócić wigilię paschalną do jej pierwotnej wartości, Ruch Liturgiczny zwycięży. Daję sobie na to dziesięć lat”. Modernistyczny teolog, o. Chenu, to skomentował: „Dziesięć lat później to było zrobione”.

III. „Reforma” rubryk (1955).

Rok 1955 był złym rokiem dla Liturgii Rzymskiej, ujrzał także modernistycznie ukierunkowaną reformę rubryk Mszału i Brewiarza, za pośrednictwem dekretu Cum nostra hac aetate.

Tak zwane „niechciane dodatki” zostały usunięte ze świętej liturgii „w świetle nowoczesnych badań”, to znaczy:

1. Starożytne klasy półzdwojonych i prostych świąt zostały zniesione.

2. Większość wigilij świąt została zlikwidowana, odprawianie wigilij zostało „tylko cieniem siebie”. (Wigilie takie, jak Wszystkich Świętych, Apostołów, Matki Bożej, etc.)

3. Liczba oktaw została zredukowana z piętnastu do trzech. Niektóre zniesione oktawy sięgały wstecz do wieku siódmego!

4. Po raz pierwszy wprowadzono rozróżnienie między „publicznym” a „prywatnym” recytowaniem oficjum brewiarzowego, pomimo tego, że tradycja uczy, iż oficjum ze swej natury jest modlitwą publiczną. To zapowiada rozróżnienie Novus Ordo między mszami z lub bez ludu.

5. Ojcze nasz odmawiane podczas oficjum zostały zredukowane z szesnastu do pięciu, a dziesięć Zdrowaś Maryjo i trzy Wierzę w Boga zostały całkowicie opuszczone, podobnie jak pewne inne modlitwy przed i po oficjum.

6. Pokutne modlitwy ferialne zostały zniesione z dwoma nieznacznymi wyjątkami.

7. Sufragium Świętych oraz Wspomnienie Krzyża zostały zniesione, a piękne Credo atanazjańskie (z ósmego wieku) miało być odmawiane tylko raz w roku.

8. Dodatkowe kolekty odmawiane we Mszy podczas różnych pór roku (jak te do Matki Bożej czy przeciwko prześladowcom Kościoła) zostały zniesione.

9. Własna Ostatnia Ewangelia została zniesiona. Tu również zostaliśmy zmuszeni zadowolić się krótkim przeglądem tych zmian, które były opisane jako „przejściowe” – ale które tak zmieniły świętą liturgię, że zniechęciły do nauczenia się ich wszystkich oprócz najbardziej oddanych kapłanów. Zresztą, dlaczego mieliby sobie tym zaprzątać głowę? Za pięć lat rubryki znowu się zmienią.

Wreszcie, w 1955 roku Uroczystość św. Józefa, Patrona Kościoła Powszechnego, została zniesiona. Została zastąpiona pewnego rodzaju Świętem Pracy, św. Józefa Robotnika, na pierwszomajowe międzynarodowe święto socjalistów.

W 1957 roku dalsze zmiany w Wielki Tygodniu zostały wprowadzone, między innymi przepisy o Uroczystej Mszy śpiewanej bez subdiakona.

IV. Konsultacje dotyczące dalszych zmian (1957)

Również w 1957 roku podjęto konsultacje ze wszystkimi biskupami świata co do dalszych zmian liturgicznych. Większość prosiła, aby tradycyjna struktura oficjum została zachowana. O. Tomasz Richstatter w swej książce Prawo liturgiczne. Nowy styl, nowy duch tak to opisuje:

„Pewien biskup przytaczał św. Tomasza (Summa, I-II, q. 97, art. 2), gdzie stwierdza, że zmiana wszelkiego prawa pozytywnego naturalnie pociągnie za sobą pewne rozluźnienie dyscypliny. Wskutek tego, jeśli ma nastąpić zmiana, nie może ona być tylko na coś ‘nieco lepszego’, ale na coś ‘o wiele lepszego’, aby zrekompensować tym opuszczanie się w dyscyplinie, co z konieczności towarzyszy wszelkiej zmianie w prawodawstwie. Zatem, twierdzi ów biskup, musimy być bardzo ostrożni w tej materii. Niełatwo odpowiedzieć ‘nie’ na prośby o zmiany, ale to jest właściwym działaniem tutaj. Biskup kończy stwierdzając, że należy do wielkiej liczby tych, którzy są nie tylko usatysfakcjonowani obecną liturgią, ale którzy uznają jakąkolwiek zmianę za nie tylko niepożądaną, co niebezpieczną dla Kościoła”.

V. Msze dialogowane i komentarze (1958)

3 września 1958, miesiąc przed śmiercią nękanego trudnościami Piusa XII, została wydana instrukcja o świętej muzyce. Praktyka „mszy dialogowanej”, po raz pierwszy dozwolona w 1922 roku, została rozszerzona i zachęcona, tak, żeby wspólnota wiernych recytowała znaczną część mszy razem z kapłanem: Introit, Kyrie, Gloria, etc., jak również odpowiedzi. Należy tu zauważyć, że tradycyjną formą uczestnictwa wiernych jest chorał gregoriański. Ludowa recytacja modlitw mszy nigdy nie była wykonywana przed wprowadzeniem „mszy dialogowanej”.

Pod przykrywką uczestnictwa, świeccy komentatorzy pojawili się po raz pierwszy. Ich rolą było czytanie w języku pospolitym, podczas gdy kapłan czytał po łacinie.

28 października tego samego roku wybrano Jana XXIII. Nie tracił czasu i zwołał sobór powszechny, który miał „konsekrować ekumenizm”. Następnego roku, w czerwcu 1960, Jan XXIII mianował o. Bugniniego na stanowisko sekretarza soborowej Liturgicznej Komisji Przygotowawczej.

W między czasie o. Bugnini kontynuował swą pracę w komisji do spraw reformy liturgii, tworząc kolejną serię przejściowych zmian, które miały trwać aż do reform soborowych. Mszał i Brewiarz zostały ponownie zmienione, podobnie jak kalendarz, a po raz pierwszy także Pontyfikał i Rytuał.


Źródło fragmentu: https://gloria.tv/post/DSgBNcawgwaF26Wo1opKNNAGv